Natale nella letteratura: PITRE’

GIOVANNI DI PAOLO, Fuga in Egitto

La Bedda Matri e li rosi e χiuri(1)

Quannu lu Re Eroi(2) sintì’ ca nasci’ ‘n autru Re cchiù suprajuri d’iddu, detti uòrdini d’ammazzallu. Ma dduoppu chi vitti ca nun si potti truvari, fici mettiri unapuocu d’uomini di guardia, e tutti ddi carusieddi nichi(3) chi passavanu l’avianu a’mmazzari.

Un juornu di chisti(4) passava la Bedda Matri, e comu vitti sti guardii si cunfusi. Lu Bamminieddu pi livàricci la cunfusioni si fici rosi(5) e χiuri, e mentri chi la Bedda Matri stava caminannu, li guardii cci dissiru:

– «Chi purtati?» E la Bedda Matri cci rispunnì’: – «Rosi e χiuri».

 Allura unu di ddi guardii, a lu vìdiri sti χiuri, si nni piglia’ unu, e la Bedda Matri si nni ij’.

Arrivannu a un certu signu, li rosi e χiuri divintaru arrieri Bamminieddu. La Bedda Matri s’addunà’ ca cci mancava un jiditieddu; lu Bamminieddu vidiennu daccussì, si fici ‘n’àutra vota rosi e χiuri, e la Bedda Matri turnà’ ‘n’àutra vota nni chiddi guardii diciènnucci:

– «Pi carità, datimi lu χiuri, cà manzannò nunni(6) li puozzu cumplimintari sti χiuri».

Unu di chiddi guardii cci dissi all’àutru:

– «Dunaccillu, pirchì nu nn’hai chi fari»; e chiddu cci lu detti. La Bedda Matri lu ringrazia’ e si ni’ ij’; e li rosi e χiuri divintaru ‘n’àutra vota Bamminieddu senza mancàricci cchiù nenti.

Ora cc’era una picciotta, ch’avia corchi vint’anni ca era nn’ ‘u littu malata(7). Un journu di chisti si truvà’ a passari di la casa unni stava sta picciotta la Bedda Matri, cu lu Bamminu e S. Giseppi. La Bedda Matri vidiennu a sta malata, trasì’ e cci dumannà’ a la matri:

– «Chi havi sta picciotta, ca è curcata?»

– «Lassatimi stari, cci rispunni la matri, ca havi vint’anni ca l’haju jittata ‘nta un funnu di littu cu ‘na malaria tinta tintuna.. .»(8).

La Bedda Matri pi ddu mumentu nun cci rispunni’; ma cci dumannà’ sulamenti siddu aviva(9) tantìcchia d’acqua quantu lavava du’ pannizzi a lu Bamminu. Chidda cci dissi:

– «Nasi», e subbitu ij’ a pigliari l’acqua jintra lu lemmu; e cci fici lavari li pannizzi. Comu finì’ di lavari, la Bedda Matri cci dissi:

 – «Bona donna, cu st’acqua di li pannizzi aviti a lavari a vostra figlia, e viditi ca subbitu idda sta bona». Comu cci dissi daccussì, la Bedda Matri cu S. Giseppi e lu Bamminu si nni ij’. Dda donna, ‘nt’òn dittu e unfattu(10), piglia dd’acqua e lava a so figlia. Mancu l’avia finutu di lavari ancora, ca so figlia era già bona comu s’unii’ avissi mai avutu nenti.

Nni stu frattempu veni lu patri di dda picciotta; ed era chiddu stissu ca cci avia fattu dari lu χiuri a la Bedda Matri(11): e a lu vìdiri a so figlia susuta si misi a stricàrisi l’occhi cridennusi ca sgarrava. Curri e si l’abbrazza, e cci dumannà a so muglieri comu fu stu miraculu. Sò muglieri cci cuntà’ lu fattu, e iddu si pinsà’ ca chidda era la matri di lu Bamminu Gesù. Curri pi ringrazialla e dumannàricci la grazia di l’arma. Comu di fatti l’agghiuncì'(12). Comu agghicà'(13), cci dumannà’ sta grazia; e la Bedda Matri cci la cuncidì’, cà era un uomu dabbeni.

GIUSEPPE PITRE’

NOTE

1 Maria e le rose e i fiori. – Bedda Matri per antonomasia è la Madonna. – Prendo ad imprestito la χ greca non trovando nel nostro alfabeto una lettera che meglio ritragga questo suono, molto comune nelle parlate agrigentine.

2 II re Erode.

3 Tutti i bambini piccoli.

4 Un giorno di questi (tra gli altri).

5 Si fici, si trasformò.

6 Manzannò, se no. – Nunni, non.

7 Ora c’era una ragazza, che da circa vent’anni era ammalata.

8 L’haju jittata, la ho giacente in letto con una malattia brutta, bruttissima.

9 Siddu aviva, se avea.

10 In un istante.

11 Ed era quello stesso che avea fatto restituire il fiore a Maria.

12 Di fatti, lo raggiunse.

13 Appena giunse.

14 Raccontata da Antonio Barragato.

Ti potrebbero interessare:

Lascia un commento

Il tuo indirizzo email non sarà pubblicato. I campi obbligatori sono contrassegnati *

Questo sito usa Akismet per ridurre lo spam. Scopri come i tuoi dati vengono elaborati.

Close